Giải thưởng Lý Tự Trọng là phần thưởng cao quý của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, nhằm tôn vinh những cán bộ Đoàn tiêu biểu toàn quốc có thành tích xuất sắc trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi. Giải thưởng mang tên liệt sĩ Lý Tự Trọng – người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên, biểu tượng sáng ngời của lý tưởng cách mạng, tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ Việt Nam.
Việc trao Giải thưởng Lý Tự Trọng được tổ chức định kỳ, gắn với các dịp kỷ niệm lớn của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, là hoạt động có ý nghĩa chính trị – xã hội sâu sắc nhằm động viên, cổ vũ đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống; phát huy tinh thần trách nhiệm, tính tiên phong, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nhiệm vụ chính trị và tổ chức phong trào thanh thiếu nhi tại cơ sở.
Đối tượng xét trao Giải thưởng là Bí thư Chi đoàn; Bí thư, Phó Bí thư Đoàn cấp cơ sở; cán bộ Đoàn chuyên trách cấp trên trực tiếp cơ sở có độ tuổi không quá 35, có uy tín, ảnh hưởng tích cực trong đoàn viên, thanh niên; có sáng kiến, mô hình, giải pháp sáng tạo được công nhận và ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn; đồng thời đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn theo Quy chế Giải thưởng.
Thông qua Giải thưởng Lý Tự Trọng, Trung ương Đoàn góp phần phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tiên tiến; tạo môi trường giao lưu, học hỏi, lan tỏa những mô hình hay, cách làm hiệu quả; qua đó củng cố, xây dựng tổ chức Đoàn ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới